Lá cây chính là tấm gương phản chiếu sức khỏe của cây trồng. Khi lá xanh tốt, cây thường phát triển mạnh; ngược lại, lá vàng úa, héo rụng là dấu hiệu cảnh báo cây đang gặp vấn đề. Tình trạng này thường do bệnh lá, thiếu dinh dưỡng, sâu hại hoặc tác động của môi trường. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu 12 bệnh lá thường gặp và cách xử lý hiệu quả để cây luôn xanh khỏe, cho năng suất cao.
12 bệnh lá thường gặp khiến cây vàng úa, chậm lớn kém phát triển
Lá già vàng đều từ gốc lên, cây còi cọc, sinh trưởng chậm.
Đất nghèo Nitơ, rễ kém hấp thu.
Bón NPK giàu N, bổ sung phân hữu cơ, phun phân lá giàu Nitơ để cây phục hồi nhanh.
Lá vàng giữa gân, viền vẫn xanh; lá già vàng trước.
Đất thiếu Mg, pH không phù hợp.
Bón MgSO₄ hoặc phun lá Mg chelate; duy trì độ pH 6–6.5.
Lá non vàng, gân vẫn xanh, cây chậm lớn.
Thiếu Fe, đất kiềm, rễ hấp thu kém.
Phun vi lượng Fe EDTA bổ sung phân vi lượng theo lá.
Lá nhỏ, vàng, mép lá khô; chồi mới còi cọc.
Đất thiếu Zn, pH cao.
Phun ZnSO₄ 0.5–1%; bón phân chứa Zn.
Lá vàng héo; rễ mềm nhũn; cây chậm phát triển.
Đất thoát nước kém, ứ nước lâu, nấm Fusarium / Phytophthora phát triển.
Làm rãnh thoát nước, trồng luống cao, xử lý rễ bằng Trichoderma, giảm tưới quá mức.
Lá vàng chấm nâu, rụng sớm; tán cây thưa
Nấm xâm nhập qua lá ẩm, môi trường ẩm ướt kéo dài
Cắt bỏ lá bệnh, phun thuốc nấm gốc đồng hoặc Trichoderma, cải thiện thông thoáng vườn.
Lá vàng loang, biến dạng, cây còi cọc.
Virus lây qua rệp, bọ trĩ hoặc cơ giới.
Loại bỏ cây bệnh, kiểm soát rệp/bọ trĩ, chọn giống kháng virus.
Lá vàng chấm, mép lá khô; lá cuộn; cây chậm lớn.
Côn trùng chích hút nhựa lá.
Phun dầu neem, xà phòng, chế phẩm vi sinh; duy trì tưới đủ ẩm.
Lá non quăn, vàng; mép lá bị cháy; thân mềm.
Đất thiếu Ca, rễ hấp thu kém.
Phun Canxi‑Bo, bón Ca(NO₃)₂; cải thiện đất, tăng vi sinh vật có lợi.
Lá vàng từ gốc lên, mép lá cháy; cây còi cọc.
pH đất quá cao hoặc quá thấp; muối tích tụ trong đất.
Cải tạo đất bằng vôi, than bùn, phân hữu cơ; duy trì pH 6–6.5.
Lá vàng viền, mép lá cháy; cây thấp, sinh trưởng kém.
Đất thiếu Mg, K, rễ hấp thu kém.
Bón K₂SO₄, MgSO₄; phun Mg & K dạng chelate; bổ sung phân hữu cơ.
Lá vàng nhạt, cháy mép; cây còi; rụng lá
Nắng nóng, nhiệt độ cao >35°C, hạn hán, gió mạnh
Tưới đủ nước, che nắng, phủ gốc, tạo chắn gió; bón phân hữu cơ để cây khỏe mạnh.
Hi vọng qua bài viết chia sẻ dưới đây, bà con nông dân sẽ nắm được những kiến thức thiết thực để nhận biết sớm các vấn đề lá thường gặp, từ đó chăm sóc cây trồng khỏe mạnh, tăng năng suất và chất lượng mùa vụ.
