Phân bón là gì? Phân loại và tác dụng của phân bón đối với cây trồng?

Phân bón đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng và nâng cao năng suất đất đai. Tuy nhiên, việc sử dụng phân bón cần được thực hiện đúng cách và có sự kiểm soát để tránh các tác động tiêu cực đến môi trường và sức khỏe con người. Lựa chọn phân bón phù hợp, tuân thủ hướng dẫn sử dụng và xem xét sử dụng phân bón hữu cơ có thể giúp tối ưu hóa tác động của phân bón và bảo vệ đất đai lâu dài. Vậy phân bón là gì? Phân loại và tác dụng của phân bón ra sao? Hãy cùng 3Sfarm tìm hiểu bài viết dưới đây.

Phân bón là gì?

Phân bón là sản phẩm cung cấp chất dinh dưỡng cho cây trồng qua rễ hoặc lá, nhằm thúc đẩy sự sinh trưởng, tăng năng suất và cải thiện chất lượng cây trồng. Nó chứa các chất dinh dưỡng như đạm (N), lân (P), kali (K) và các nguyên tố vi lượng quan trọng. Qua việc cung cấp chất dinh dưỡng, phân bón giúp cây trồng phát triển khỏe mạnh.

Ngoài tác dụng cung cấp dinh dưỡng cho cây, phân bón cũng có khả năng cải tạo đất. Nó làm cho đất trở nên tơi xốp, thoáng và màu mỡ hơn. Điều này cung cấp môi trường tốt cho sự phát triển của rễ cây và cải thiện khả năng giữ nước của đất.

Phân bón gồm những loại nào?

Phân bón được chia thành 3 nhóm chính:

• Phân bón hữu cơ
• Phân bón hóa học
• Phân bón vi sinh
  

  Phân loại phân bón

Thành phần của phân bón

Phân bón vô cơ

Đây là loại phân bón được sản xuất từ các chất khoáng hoặc hợp chất hóa học tổng hợp. Thành phần chính của phân bón vô cơ bao gồm các chất dinh dưỡng như nitrat, amoniac, phosphat, kali và các nguyên tố vi lượng như sắt, mangan, kẽm, đồng và boron.

Phân bón hữu cơ

Đây là loại phân bón có nguồn gốc từ các chất hữu cơ tự nhiên như phân động vật, phân thực vật, chất giun đùn, phân ủ, tảo biển và các trầm lắng khoáng chất tự nhiên như saltpeter, phân chim. Thành phần của phân bón hữu cơ chủ yếu là các chất hữu cơ, vi sinh vật và các khoáng chất tự nhiên.

Phân bón vi sinh

Đây là loại phân bón chứa các vi sinh vật có lợi như vi khuẩn, nấm hoặc vi kích thích sự phát triển của vi sinh vật trong đất. Thành phần chính của phân bón vi sinh là các vi sinh vật có khả năng tạo ra chất dinh dưỡng và ổn định môi trường đất, giúp cây trồng hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn.

Vai trò của phân bón đối với cây trồng

Phân bón đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp dinh dưỡng và đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của cây trồng. Dưới đây là một số điểm cụ thể về vai trò của phân bón đối với năng suất và phẩm chất sản phẩm cây trồng:

Ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất

• Sử dụng phân bón đúng lúc và đúng liều lượng trước khi cây ra hoa giúp quyết định số lượng và chất lượng hoa. Bón phân đúng cách có thể giúp cây có nhiều hoa, hoa to và khả năng đậu quả cao.
• Bón phân trong giai đoạn cây nuôi quả cung cấp các dưỡng chất cần thiết để tích lũy các chất hữu cơ (tinh bột, đường, protein…) giúp quả to và nặng hơn.

Ảnh hưởng gián tiếp đến năng suất

• Phân bón giúp cải tạo và làm tăng giá trị dinh dưỡng của đất, đặc biệt đối với các loại đất xấu, nghèo dinh dưỡng hay nhiễm mặn.
• Việc bón phân phù hợp theo loại cây trồng giúp phát huy tiềm năng chất lượng của giống.
• Mật độ gieo trồng và chế độ bón phân cần được điều chỉnh phù hợp để đạt hiệu quả cao.

Vai trò đối với phẩm chất, chất lượng sản phẩm

• Các loại phân bón như phân kali và vi lượng có ảnh hưởng đến tính chất và hàm lượng của men trong cây, góp phần tạo nên phẩm chất tốt của sản phẩm.
• Phân kali có tác động đặc biệt tới hàm lượng đường, bột và chất lượng sợi trong cây.
• Vi lượng có vai trò quan trọng trong hình thành và kích thích hoạt động của hệ thống men trong cây, ảnh hưởng đến quá trình quang hợp, hô hấp, hút khoáng, chuyển hoá và vận chuyển các hợp chất hữu cơ trong cây.
• Phân lân có tác động tích cực đến phẩm chất các loại rau, cỏ làm thức ăn gia súc và chất lượng hạt giống.
• Phân đạm tăng hàm lượng protein và caroten trong sản phẩm, đồng thời giảm hàm lượng xenlulo.

Tác dụng của phân bón trong trồng trọt

Phân bón đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp dinh dưỡng và hỗ trợ sự sinh trưởng, phát triển của cây trồng. Dưới đây là một số tác dụng quan trọng của phân bón đối với cây trồng:

• Cung cấp dinh dưỡng: Phân bón cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết như nitơ (đạm), phospho (phốtpho), kali (kali) và các vi lượng như sắt, mangan, kẽm, để cây trồng sử dụng trong quá trình sinh trưởng và phát triển.
• Thúc đẩy sinh trưởng và phát triển: Phân bón cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu, giúp cây trồng tăng trưởng về chiều cao, phát triển hệ thống rễ và lá, và tạo ra các cành mới và hoa.
• Tăng cường năng suất: Cung cấp đủ chất dinh dưỡng giúp cây trồng tạo ra nhiều hoa và quả hơn, tăng tỷ lệ đậu quả và kích thích quá trình phân chia tế bào và phát triển tối ưu của cây trồng.
• Cải thiện chất lượng nông sản: Việc cung cấp đủ chất dinh dưỡng giúp cân bằng tỷ lệ các chất hữu cơ, vitamin, khoáng chất trong cây trồng, làm tăng hàm lượng chất bổ dưỡng và cải thiện vị, màu sắc và chất lượng tổng thể của nông sản.
• Tăng khả năng chống chịu: Phân bón giúp củng cố hệ thống miễn dịch của cây trồng và tăng khả năng chống chịu đối với cảnh quan khắc nghiệt như điều kiện thời tiết xấu, tác động của sâu bệnh và các tác nhân môi trường khác.
  

  Tác dụng của phân bón trong trồng trọt

Cách sử dụng phân bón cho cây trồng

Để sử dụng phân bón cho cây trồng một cách hiệu quả, hãy tuân thủ các bước sau:

• Kiểm tra độ phì nhiêu và pH của đất: Kiểm tra độ phì nhiêu và pH của đất để biết đất có đủ dinh dưỡng hay cần bổ sung thêm.
• Lựa chọn loại phân bón phù hợp: Tùy thuộc vào nhu cầu và điều kiện của cây trồng, lựa chọn loại phân bón phù hợp, có thể sử dụng phân bón hữu cơ kết hợp phân vô cơ để cây trồng hấp thu đủ dinh dưỡng và khỏe mạnh.
• Phân bố đồng đều: Phân bón cần được phân bố đều trên diện tích canh tác, bón đúng cách để cây hấp thu dinh dưỡng một cách tốt nhất.
• Bón phân đúng thời điểm: Bón phân trước khi cây trồng bắt đầu giai đoạn tăng trưởng mạnh để cây có thể hấp thụ dinh dưỡng một cách tốt nhất.
• Bón phân kết hợp với tưới nước: Bón phân sau khi tưới nước hoặc trước khi có mưa sẽ giúp dinh dưỡng được hòa tan và dễ dàng hấp thụ bởi cây trồng.

Nguyên nhân gây thất thoáng phân bón

Các nguyên nhân gây thất thoát phân bón bao gồm:

• Bốc hơi: Phân bón có thể bị bốc hơi do các yếu tố như phản ứng hóa học, nhiệt độ, vi sinh vật. Đặc biệt, phân bón lá dễ bị bay hơi do diện tích lớn tiếp xúc với không khí.
• Rửa trôi: Thất thoát phân bón xảy ra khi phân bón bị rửa trôi do tác động của lượng mưa. Điều này phụ thuộc vào kết cấu đất, địa hình và loại phân bón được sử dụng. Đất có độ thoát nước kém hoặc đất có độ nứt nẻ có thể dẫn đến rửa trôi phân bón.
• Bị giữ chặt: Đây là nguyên nhân ít phổ biến hơn, khi phân bón bị giữ chặt trong đất và không thể hòa tan hoặc hấp thụ bởi cây trồng. Điều này xảy ra khi đất có cấu trúc nặng, bề mặt liên kết mạnh hoặc có khả năng hấp thụ phân bón kém.
  

  Nguyên nhân gây thất thoáng phân bón

Lưu ý khi sử dụng phân bón cho cây trồng

• Sử dụng phân bón theo liều lượng khuyến nghị để tránh tình trạng dư thừa phân bón trong đất.
• Lựa chọn loại phân bón phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng của cây trồng và đặc điểm của đất. Cân nhắc sử dụng phân bón hữu cơ để cải thiện cấu trúc và độ phì nhiêu của đất.
• Phân bón hữu cơ có thể làm cải thiện chất lượng đất, tăng cường hoạt động vi sinh vật có lợi và giảm tiềm năng ô nhiễm môi trường. Nên sử dụng phân bón hữu cơ hoặc kết hợp phân bón hữu cơ và vô cơ để đạt hiệu quả tốt nhất.
• Tránh rải phân bón trong thời tiết xấu như trước mưa lớn hoặc trên các mặt nước. Đảm bảo rằng phân bón không rửa trôi vào các nguồn nước ngầm hoặc hệ thống thoát nước.
• Bảo quản và lưu trữ phân bón nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời trực tiếp và nơi ẩm thấp, đóng kín bao khi không sử dụng.

Kết luận

Hi vọng qua bài viết chia sẽ về phân là gì? Phân loại và tác dụng của phân bón giúp bà con nông dân có thêm kiến thức để lựa chọn được phân bón phù hợp và hiệu quả. Nhớ theo dõi các bài viết tại website công ty chuyên phân bón Phát Đại Lộc.

Xem thêm: Phân hữu cơ là gì? Ưu nhược điểm của các dòng phân hữu cơ hiện nay?